مصوبه کنگره نقض برجام یا شمشیر داموکلس؟/ چرا دلواپسان ابراز خوشحالی می کنند؟

به گزارش خرداد؛ 20 سال است که این قانون تصویب شده و در دست اجراست و حال نکته مهم و کلیدی در این میان آنست که این تمدید دوباره با توجه به انعقاد برجام  و شرایط و قیود مندرج در آن چه تعارضی رقم زده و در یک کلام نقض برجام محسوب می شود یا نه؟!.

رهبر انقلاب پیش تر و نیز وزارت امور خارجه پس از رای مجلس سنا تاکید کرده اند که ایران تمدید تحریم ها را نقض برجام قلمداد کرده و واکنش نشان خواهد داد. 

بر روی کاغذ تمدید دوباره قانون داماتو نقض برجام است! این نکته ای است که نمی توان منکر آن بود، قانونی که محدودیت های گسترده برای سرمایه گذاری در حوزه های نفتی ایران برای طرف های ثالث ایجاد کرده و آنچه در برجام مورد تاکید و تصریح قرار گرفته را مخدوش می کند. 

حال سئوال اینجاست که به رغم این تاثیر و تبعات چرا در فضای دو قطبی ایالات متحده، تمامی اعضای سنا از هر دو حزب بدان رای داده اند و رئیس جمهوری آمریکا نیز که پیش تر هر گونه مصوبه ضد برجام را وتو کرده یا اعلام وتوی آن را اعلام می کرد، به نظر می رسد بر اساس قرائن و شواهد رای مثبت به این مصوبه دهد!. آیا دولت اوباما تغییر مشی داده و به زبان عامیانه بی خیال برجام شده است؟!

از یاد نبریم که طی سه سال گذشته، در تمامی طول مذاکرات، انعقاد برجام و نیز اجرایی شدن آن قانون داماتو حکمفرما بوده پس اگر این قانون نقض کننده برجام است چگونه تاکنون اعتراضی نسبت به آن نبوده و واکنشی از سوی کشورمان در پی نداشته است؟. 

پاسخ به این تعارض ها نیازمند رجوع به عقبه تاریخی و عملکردهای عینی چند سال گذشته است. 

در بالا اشاره رفت که تمدید تحریم ها روی کاغذ نقض برجام است اما آمریکایی ها و دموکرات ها معتقدند در عمل این قانون به نقض برجام منجر نخواهد شد. در طول یکسال و نیم گذشته قانون داماتو رسمیت داشته است اما در تعارض با برجام قرار نگرفته چرا که رئیس جمهوری آمریکا بندهایی از آن را که در تعارض با تعهدات آمریکا در برجام است، اجرایی نکرده و کان لم یکن گذاشته است و حال موافقان طرح می گویند اصل تمدید نمی تواند نقض برجام باشد چرا که بر اساس قیود برجام آنجایی که اجرای قانون داماتو در تناقض با برجام قرار می گیرد، رئیس جمهوری می تواند این قانون را اجرا نکند.

 آنان معتقدند که این قانون تضمینی برای باقی گذاشتن فشار بر دوش ایران است که اگر از برجام تخلف کرد، آنان بتوانند با اجرای قانون موجود ایران را دوباره به سمت و سوی تحریم ها سوق دهند و اگر این قانون نباشد آنان در فردای نقض احتمالی برجام از سوی ایران، اهرمی برای فشار به این کشور نخواهند داشت. 

با چنین استدلالی است که هر دو حزب اصلی آمریکا متفق القول امضای خود را پای مصوبه تمدید تحریم ها گذاشته اند، به زعم آنان تمدید تحریم های 10 ساله نه نقض کننده برجام که شمشیر داموکلس بر سر ایران است و به زعم ایشان تضمیین کنده اجرایی شدن برجام!!

البته ایران نمی تواند به صلاحدید رئیس جمهوری آمریکا در آینده اکتفا کند و سرنوشت برجام را به تصمیمات شخصی رئیس قوه مجریه آمریکا گره بزند 

و البته از همه اینها مهم تر آنست که این شمشیر داموکلس اگر هم در عمل به نقض برجام منجر نشود، همیشه تهدیدی برای سرمایه گذاران خارجی خواهد بود که قصد سرمایه گذاری در ایران را دارند و بدین سان آنان از ورود به بازار ایران آنگونه که بایسته و شایسته است سرباز خواهند زد؛ نکته ای که تا همین الان نیز رخ نمایانده و از نقاط ضعف اجرایی شدن برجام است. 

در این میان واکنش دلواپسان نیز در نوع خود جالب توجه است، آنان با شور و شوق فراوان از تمدید تحریم ها به عنوان نقض کننده برجام یاد کرده و بدین واسطه به دولت مردان و مذاکره کنندگان می تازند اما چند نکته را از یاد می برند،

 اول- این تمدید تحریم ها هیچ ارتباط خطی و ملموسی با برجام و مذاکرات هسته ای نداشته است و دو موضوع با ریشه ها و عقبه های متفاوت است.  

دوم- مذاکره کنندگان تنها و تنها مجاز به مذاکره در چارچوب توافق هسته ای بوده اند و از اساس اجازه نداشته اند که در مورد تحریم های ثانویه و چند دهه ای میان ایران و آمریکا به مذاکره بپردازند که اکنون چنین مصوبه ای ناشی از ضعف عملکردی آنان باشد. 

سوم- در نقطه تلاقی قانون داماتو و برجام تاکنون رئیس جمهوری آمریکا به تعهدات خود پایبند بوده است و بدین سان نمی توان ایرادی بر مذاکره کنندگان وارد دانست که اهمالی داشته‌اند و حساب شده در مذاکره عمل نکرده اند. 

 

چهارم- طرف غربی و تندروهای جمهوریخواه بسیار امیدوار هستند که با تصویب چنین قوانینی طرف ایرانی را به واکنش های آنی و هیجانی واداشته و هزینه لغو برجام را به دوش کشورمان بیاندازند. 

پنجم-رهبر معظم انقلاب تاکید کرده اند که ایران تمدید تحریم ها را نقض برجام قلمداد کرده و واکنش مقتضی را نشان خواهد داد، ایشان نفرموده اند که ایران برجام را نقض می کند که زمینه و دستاویز برای مانورهای رسانه ای ناخیرخواهان بیرونی فراهم آید ( که رسانه های بیگانه سعی در القای چنین مورد و مفهومی دارند) توجه داشته باشیم که واکنش درخور و منطقی موارد بسیاری می تواند باشد از جمله تصویب قانونی در مجلس که اگر قانون داماتو اجرایی شد ما نیز از برجام خارج می شویم و .....

ششم- در نهایت این خشنودی و شور و مسرتی که در برخی افراد و جریان ها از احتمال برهم خوردن برجام مشاهده می شود، حیرت آور است!!! عده ای به خوبی نشان می دهند که برای شکست رقیب به هر دستاویزی چنگ می زنند و منافع ملی و افزایش دامنه مخاطرات برای کشورمان ذره ای برای آنان اهمیت ندارد!.